Πόνος Κατά Τη Σεξουαλική Επαφή (Δυσπαρευνία)

Ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία) είναι ο επίμονος ή επαναλαμβανόμενος πόνος στα γεννητικά όργανα, ο οποίος εμφανίζεται λίγο πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την επαφή. Πολλές γυναίκες παρουσιάζουν πόνο κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ο πόνος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη σεξουαλική σχέση ενός ζευγαριού και για αυτό το λόγο πρέπει να αντιμετωπίζεται μόλις παρουσιαστεί.

Πώς προκαλείται ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία);

Οι αιτίες που προκαλούν τον πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή διαφέρουν ανάλογα με το αν εμφανίζεται κατά την είσοδο ή με τη βαθιά ώθηση. Μπορεί ο πόνος να οφείλεται σε δομικά προβλήματα ή να σχετίζεται με συναισθηματικούς παράγοντες.

Όταν πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία) εμφανίζεται κατά την είσοδο οφείλεται σε:

• Κολπική ξηρότητα: Είναι μία αρκετά κοινή κατάσταση και εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει κολπική λίπανση. Συνήθως, είναι αποτέλεσμα ανεπαρκών προκαταρκτικών παιχνιδιών και ο πόνος εξαφανίζεται όταν η γυναίκα χαλαρώσει, χρησιμοποιηθούν προκαταρκτικά παιχνίδια και λιπαντικό. Επίσης, η κολπική ξηρότητα εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του θηλασμού ή μετά την εμμηνόπαυση. Τέλος, μπορεί να οφείλεται εξαιτίας ορισμένων φαρμάκων όπως αντικαταθλιπτικά, φάρμακα για την αρτηριακή πίεση ή ορισμένα αντισυλληπτικά χάπια.
• Τραυματισμός ή ερεθισμός: Περιλαμβάνονται η λοίμωξη στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, του ουροποιητικού συστήματος ή διάφορα δερματικά προβλήματα στα γεννητικά όργανα. Επίσης, η σεξουαλική επαφή μετά από χειρουργείο ή τον τοκετό και ο τραυματισμός του αιδοίου ή κόλπου (πχ το σχίσιμο από τον τοκετό ή από τομή (επισιοτομή) που έγινε στην περιοχή του δέρματος μεταξύ του κόλπου και του πρωκτού κατά τη διάρκεια του τοκετού) μπορεί να προκαλέσει πόνο.
• Κολπισμός: Είναι μία κοινή κατάσταση κατά την οποία προκαλείται ακούσιος σπασμός στους κολπικούς μύες και οφείλεται στο φόβο της γυναίκας μην πληγωθεί.
• Συγγενής ανωμαλία: Είναι η απουσία ενός πλήρους σχηματισμένου κόλπου(κολπική αγένεση) ή ανάπτυξη μιας μεμβράνης που εμποδίζει το άνοιγμα του κόλπου (παρθενικός υμένας) και εμφανίζεται από τη γέννηση του παιδιού.

Ο  βαθύς πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία) εμφανίζεται με τη βαθιά διείσδυση και οφείλεται σε:

• Ασθένειες, όπως η φλεγμονώδης νόσο της πυέλου ή το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.
• Πρόπτωση μήτρας
• Κυστίτιδα
• Ινομυώματα
• Κύστες στις ωοθήκες
• Ενδομητρίωση: Κατάσταση κατά την οποία ο ιστός που επενδύει τη μήτρα είναι παρόμοιος με αυτόν που αναπτύσσεται εξωτερικά της μήτρας
• Αδενομύωση
• Αιμορροΐδες
• Κολπικές λοιμώξεις (πχ μύκητες)
• Χειρουργικές επεμβάσεις (πχ υστερεκτομή)
• Ιατρικές θεραπείες: Ιδιαίτερα οι θεραπείες που αφορούν για την αντιμετώπιση του καρκίνου όπως ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.

Συναισθηματικοί παράγοντες

Οι συναισθηματικοί παράγοντες σχετίζονται με τη σεξουαλική δραστηριότητα και αυτοί είναι:

• Ψυχολογικά προβλήματα: άγχος, κατάθλιψη, άγχος για την εξωτερική εμφάνιση ή ακόμη και τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ του ζευγαριού
• Ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης: Δεν εμφανίζουν όλα τα θύματα πόνο αλλά μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο.
• Επίσης, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (πχ κονδυλώματα γεννητικών οργάνων, πληγές από έρπητα και άλλα) μπορούν να προκαλέσουν πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.

Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία): Συμπτώματα

Η γυναίκα όταν αντιμετωπίζει πόνο μπορεί να νιώσει:

• Πόνο κατά τη σεξουαλική είσοδο (διείσδυση)
• Πόνος σε κάθε διείσδυση ακόμη και στην τοποθέτηση ενός ταμπόν
• Βαθύς πόνος κατά την ώθηση
• Πόνος καύσου ή διαπεραστικός πόνος
• Παλλόμενος πόνος που διαρκεί ώρες μετά τη σεξουαλική επαφή
• Επίσης, στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:
• Αιμορραγία
• Ακανόνιστες περίοδοι
• Κολπικές εκκρίσεις
• Ακούσιες συσπάσεις κολπικών μυών

Σε περίπτωση που εκδηλώνονται τα παραπάνω συμπτώματα, η ασθενής οφείλει να επικοινωνήσει άμεσα με τον ιατρό της.

Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία): Θεραπεία

Οι θεραπείες για το πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή ποικίλλουν και σχετίζονται άμεσα με την αιτία που τον προκαλεί. Ορισμένες θεραπείες στοχεύουν στην εξάλειψη του πόνου ή στη μείωσή του.

Ορισμένες περιπτώσεις πόνου δεν απαιτούν ιατρική θεραπεία και μπορούν να επιλυθούν μόνες τους. Για παράδειγμα, ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή μετά τον τοκετό μπορεί να αντιμετωπιστεί με την αποχή από το σεξ για τουλάχιστον 6 εβδομάδες. Σε περιπτώσεις κολπικής ξηρότητας ή έλλειψης λίπανσης, το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση λιπαντικού που βασίζεται στο νερό.

Ορισμένες περιπτώσεις πόνου, όμως, απαιτούν ιατρική φροντίδα και μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη χορήγηση φαρμάκων. Αν η κολπική ξηρότητα οφείλεται σε κάποια λοίμωξη, τότε η λήψη ενός φαρμάκου μπορεί να εξαφανίσει τον πόνο. Σε περιπτώσεις που η κολπική ξηρότητα οφείλεται στην εμμηνόπαυση κατά την οποία δεν υπάρχει επαρκή λίπανση, ο γιατρός θα χορηγήσει ειδικές κρέμες με οιστρογόνα που τοποθετούνται απευθείας στον κόλπο.

Σε περιπτώσεις που ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή δεν οφείλεται σε υποκείμενη ιατρική αιτία αλλά σε συναισθηματικούς παράγοντες τότε η ασθενής:

Οφείλει να κάνει θεραπείες απευαισθητοποίησης, οι οποίες θα βοηθήσουν τη γυναίκα να αλλάξει την αντίδραση του οργανισμού και θα μάθει ασκήσεις κολπικής χαλάρωσης που θα μειώσουν τον πόνο.

Συμβουλευτική ή σεξουαλική θεραπεία: Εάν προκαλείται πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει συναισθηματικά προβλήματα. Η θεραπεία θα βοηθήσει να επιλυθούν προβλήματα όπως ενοχές, εσωτερικές συγκρούσεις σχετικά με το σεξ ή συναισθήματα που οφείλονται σε παλιότερη σεξουαλική κακοποίηση. Επίσης, θα βοηθήσει στην επικοινωνία με το σύντροφο και στην επίλυση διάφορων προβλημάτων που σχετίζονται με τη σεξουαλική επαφή.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το Γυναικολόγο – Μαιευτήρα. Δρ. Παναγιώτη Πατραμάνη – Γεωργαλή.