Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ)

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν λοιμώξεις οι οποίες μεταδίδονται από άτομο σε άτομο μέσω της σεξουαλικής επαφής. Αυτή μπορεί να είναι είτε κολπική είτε πρωκτική είτε στοματική. Τα ΣΜΝ ποικίλλουν και απαντώνται σε μεγάλο ποσοστό ατόμων του γενικού πληθυσμού οι οποίοι έχουν σεξουαλικά ενεργή ζωή.

Ορισμένες φορές, τα νοσήματα αυτά μπορούν να μεταδοθούν χωρίς σεξουαλική επαφή, όπως από τη μητέρα στο βρέφος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού ή μέσω μεταγγίσεων αίματος ή κοινή χρήση βελόνας.

Τα ΣΜΝ δεν προκαλούν πάντα συμπτώματα. Έτσι, ένα άτομο είναι πιθανό να μολυνθεί από κάποιο άλλο άτομο το οποίο δε γνωρίζει ότι νοσεί.

Τύποι Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων (ΣΜΝ)

Υπάρχουν περισσότεροι από 20 τύποι σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, οι συνηθέστεροι των οποίων είναι:

Χλαμύδια
Έρπης γεννητικών οργάνων
Γονόρροια
HIV/AIDS
HPV
Σύφιλη
Τριχομονάδες

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) – Συμπτώματα

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), ή αλλιώς τα αφροδίσια νοσήματα, μπορεί να εμφανίσουν μια σειρά συμπτωμάτων, ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικά. Για το λόγο αυτό, συχνά ένας ασθενής μπορεί να μη γνωρίζει την ύπαρξή τους έως ότου παρουσιαστούν επιπλοκές ή διαγνωστεί ο σύντροφός του. Τα συμπτώματα που υποδηλώνουν πιθανή μόλυνση με ΣΜΝ περιλαμβάνουν:

Πληγές ή διογκώσεις στα γεννητικά όργανα, στην περιοχή του στόματος και του πρωκτού
Επώδυνη ούρηση ή αίσθημα καύσου κατά τη διάρκεια της ούρησης
Έκκριση υγρών από το πέος
Ασυνήθιστες ή δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις
Μη φυσιολογική κολπική αιμορραγία
Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
Πονόλαιμοι, πρησμένοι λεμφαδένες, ιδιαίτερα στη βουβωνική χώρα ή και στην ευρύτερη περιοχή
Πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα
Πυρετός
Κόπωση
Διάρροια
Εξάνθημα πάνω από τον κορμό, τα χέρια ή τα πόδια

Ανάλογα με τον οργανισμό, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν λίγες ημέρες μετά την έκθεση στο νόσημα ή μπορεί να περάσουν ακόμη και χρόνια έως ότου αυτά είναι ορατά.

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) – Πώς προκαλούνται;

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) μπορεί να προκληθούν από τους εξής μικροοργανισμούς:

Βακτήρια (γονόρροια, σύφιλη, χλαμύδια)
Παράσιτα (τριχομονάδες)
Ιοί (ιός ανθρώπινων θηλωμάτων, έρπης των γεννητικών οργάνων, HIV)

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) – Πρόληψη

Υπάρχουν ποικίλες μέθοδοι πρόληψης για την αποφυγή ή τη μείωση του κινδύνου λοίμωξης με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως οι παρακάτω:

Τήρηση σεξουαλικών επαφών με σταθερό ερωτικό σύντροφο (μονογαμία)

Η αμοιβαία μονογαμία σε μια μακροχρόνια σχέση αποτελεί έναν από τους πιο ασφαλείς τρόπους για την αποφυγή λοίμωξης με ΣΜΝ. Το ζευγάρι θα πρέπει να συζητάει ανοιχτά και με ειλικρίνεια τα ζητήματα που αφορούν στη σεξουαλική τους ζωή, ενώ θα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί η προσωπική καλή υγεία του καθενός μέσω εξετάσεων.

Εξετάσεις πριν τη σεξουαλική επαφή

Συστήνεται να αποφεύγεται η κολπική και πρωκτική επαφή με νέους συντρόφους μέχρι να υποβληθείτε και οι δύο σε εξετάσεις για ΣΜΝ. Αν και το στοματικό σεξ είναι λιγότερο επικίνδυνο, καλό είναι να χρησιμοποιήσετε προφυλακτικό από λάτεξ ή οδοντικό φράγμα για να αποτρέψετε την άμεση επαφή (δέρμα με δέρμα) μεταξύ των βλεννογόνων του στόματος και των γεννητικών οργάνων.

Μείωση εναλλαγής ερωτικών συντρόφων

Η μείωση του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων μειώνει τον κίνδυνο λοίμωξης με ΣΜΝ.

Εμβολιασμός

Ο έγκαιρος εμβολιασμός, πριν ξεκινήσει η σεξουαλική δραστηριότητα με άλλα άτομα, είναι επίσης αποτελεσματικός στην πρόληψη ορισμένων τύπων ΣΜΝ. Τα εμβόλια που διατίθενται αφορούν στην πρόληψη του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), της ηπατίτιδας Α και της ηπατίτιδας Β.
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (Centers for Disease and Prevention - CDC) συνιστά το εμβόλιο κατά του HPV σε κορίτσια και αγόρια ηλικίας 11 και 12 ετών. Εάν ο εμβολιασμός δεν έχει πραγματοποιηθεί πλήρως μέχρι αυτές τις ηλικίες, το CDC συστήνει να γίνεται έως την ηλικία των 26 ετών.
Το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β συνήθως χορηγείται σε νεογέννητα ενώ το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Α συνιστάται σε παιδιά ενός έτους. Τα δύο αυτά εμβόλια συνιστώνται, επίσης, σε άτομα που δεν έχουν ανοσία σε αυτές τις ασθένειες και σε εκείνους που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης, όπως ομοφυλόφιλοι άνδρες και χρήστες ναρκωτικών ουσιών.

Συνέπεια στη χρήση προφυλακτικού και οδοντικού φράγματος

Είναι μεγάλης σημασίας η χρήση προφυλακτικού ή οδοντικού φράγματος σε κάθε σεξουαλική πράξη (στοματικό, κολπικό, πρωκτικό σεξ) για την πρόληψη των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Δεν πρέπει να εφαρμόζεται λιπαντικό με βάση το πετρέλαιο, όπως η βαζελίνη, πάνω στο προφυλακτικό ή το οδοντικό φράγμα.
Τα προφυλακτικά από φυσικές μεμβράνες δεν συνιστώνται καθώς δεν είναι τόσο αποτελεσματικά στην πρόληψη των ΣΜΝ. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ενώ τα προφυλακτικά μειώνουν τον κίνδυνο έκθεσης στα περισσότερα ΣΜΝ, παρέχουν λιγότερη προστασία για νοσήματα που περιλαμβάνουν εκτεθειμένες πληγές των γεννητικών οργάνων, όπως ο HPV ή ο έρπης. Επίσης, οι μορφές αντισύλληψης, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια (από του στόματος αντισυλληπτικά) ή οι ενδομήτριες μέθοδοι (IUD), δεν προστατεύουν από τα ΣΜΝ.

Αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών

Σε περίπτωση εξάρτησης από αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες, ο κίνδυνος λοίμωξης με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι αυξημένος.

Διακοπή ή μείωση του καπνίσματος

Καθώς το κάπνισμα οδηγεί σε εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, ένας καπνιστής είναι πιο ευάλωτος στο να μολυνθεί με κάποιο ΣΜΝ. Συνεπώς, η μείωση ή διακοπή του καπνίσματος αποτελεί σημαντικό παράγοντα πρόληψης.