Ανατομία Γυναικείου Γεννητικού Συστήματος

Το γυναικείο γεννητικό σύστημα διακρίνεται στα εξωτερικά και εσωτερικά γεννητικά όργανα.
Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα (αιδοίο) περιλαμβάνουν τις εξής δομές:

• Εφηβαίο
• Μεγάλα χείλη
• Μικρά χείλη
• Κλειτορίδα
• Πρόδρομος του κολεού (κόλπου)
• Παρθενικός υμένας
• Βαρθολίνειοι αδένες
• Εξωτερικό στόμιο ουρήθρας
• Παραουρηθρικοί αδένες (ή αδένες του Skene)

Το εσωτερικό γεννητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, αποτελείται από:

• Κόλπο
• Μήτρα
• Δύο σάλπιγγες
• Δύο ωοθήκες

Εξωτερικά Γυναικεία Γεννητικά Όργανα / Αιδοίο

Οι κύριες λειτουργίες των εξωτερικών γυναικείων γεννητικών οργάνων αφορούν στα παρακάτω:

• Προστασία του εσωτερικού γεννητικού συστήματος από ενδεχόμενες μολύνσεις
• Λειτουργία ως αισθητηριακοί ιστοί κατά τη σεξουαλική επαφή
• Συμβολή στη διαδικασία της ούρησης

Το αιδοίο λαμβάνει παρασυμπαθητική και αισθητηριακή παροχή από δύο διαφορετικά διεγερτικά νεύρα. Το πρόσθιο τμήμα του αιδοίου διατηρείται από το ιλογλωσσικό νεύρο και τον αιμορροϊδικό κλάδο του αιδοιϊκού νεύρου. Το οπίσθιο τμήμα του αιδοίου διατηρείται από το αιδοιϊκό και το περινεϊκό μηροδερματικό νεύρο. Για την κλειτορίδα και τον πρόδρομο του κολεού (κόλπου), η παρασυμπαθητική παροχή προέρχεται από τα αιδοιϊκά, υπογάστρια και πυελικά νεύρα.

Εφηβαίο

Το εφηβαίο συνιστά ένα στρώμα λίπους που καλύπτει την ηβική σύμφυση που βρίσκεται κάτω από το δέρμα. Με την έναρξη της εφηβείας, η ανάπτυξη της ηβικής τρίχας ξεκινά τόσο στο εφηβαίο όσο και στα μεγάλα χείλη του αιδοίου.

Μεγάλα Χείλη

Τα μεγάλα χείλη αποτελούνται από δύο σαρκώδεις δερματικές πτυχές, οι οποίες εκτείνονται από το εφηβαίο έως την οπίσθια γραμμή του περινέου. Το εξωτερικό δέρμα αυτής της πολύ ευαίσθητης περιοχής καλύπτεται από τρίχες, ενώ η εσωτερική επιφάνεια είναι λεία, άτριχη και περιέχει ιδρώτα και σμηγματογόνους αδένες που παράγουν λιπαντική ουσία.

Μικρά Χείλη

Τα μικρά χείλη συνιστούν δύο άτριχες πτυχές δέρματος, οι οποίες βρίσκονται μέσα στα μεγάλα χείλη. Αυτά σχηματίζουν το εσωτερικό προστατευτικό στρώμα των γυναικείων γεννητικών οργάνων, περικλείοντας τα ανοίγματα στον κόλπο και την ουρήθρα. Οπισθίως, ενώνονται, σχηματίζοντας πτυχώσεις του δέρματος οι οποίες ονομάζονται χαλινός. Τα μικρά χείλη είναι ακόμη πιο ευαίσθητα από τα μεγάλα χείλη και τροφοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από αίμα. Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής διέγερσης συστέλλονται και γίνονται πιο ευαίσθητα στη διέγερση.

Κλειτορίδα

Η κλειτορίδα είναι το πιο ευαίσθητο τμήμα του γυναικείου σώματος και βρίσκεται μεταξύ του άνω άκρου των χειλιών. Αποτελείται από το σώμα και τη βάλανο και περιλαμβάνει μια δέσμη νευρικών απολήξεων. Πρόκειται για ένα πολύ ευαίσθητο γεννητικό όργανο, το οποίο παρουσιάζει στύση κατά τη σεξουαλική διέγερση. Θεωρείται ομόλογο με το πέος στην ανδρική γεννητική ανατομία (μικρογραφία πέους).

Πρόδρομος Του Κολεού (Κόλπου)

Ο πρόδρομος του κολεού (κόλπου) είναι η περιοχή ανάμεσα στα δύο μικρά χείλη όπου βρίσκεται το άνοιγμα του κόλπου και της ουρήθρας.

Παρθενικός Υμένας

Ο παρθενικός υμένας είναι μια λεπτή μεμβράνη μαλακού ιστού που καλύπτεται από πλακώδες επιθήλιο, το οποίο βρίσκεται βαθιά μέσα στο κολπικό στόμιο. Το σχήμα του υμένα μεταβάλλεται, επιτρέποντας έτσι τη ροή του αίματος κατά την έμμηνο ρύση. Συνήθως σχίζεται κατά την πρώτη σεξουαλική επαφή, κάτι που μπορεί επίσης να συμβεί και κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων.

Βαρθολίνειοι Αδένες

Οι Βαρθολίνειοι αδένες βρίσκονται στις πλευρές του κολπικού στομίου. Οι αδένες αυτοί εκκρίνουν βλέννα η οποία βοηθά στη διατήρηση της όξινης ισορροπίας pH του κόλπου (pH 4,5 ή χαμηλότερο) και λειτουργεί ως λιπαντικό κατά τη σεξουαλική επαφή.

Παραουρηθρικοί Αδένες (ή αδένες του Skene)

Οι παραουρηθρικοί αδένες (ή αδένες του Skene) είναι αδένες που βρίσκονται δίπλα στην περιφερική ουρήθρα. Μερικές φορές, ο αγωγός του Skene μπορεί να παρεμποδιστεί επειδή κάποιος αδένας έχει μολυνθεί, προκαλώντας έτσι κύστη του αγωγού. Εάν ο αγωγός μολυνθεί, τότε προκαλείται υποτροπιάζουσα λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος. Σε αυτήν την περίπτωση, εάν η κύστη είναι μεγαλύτερη από 1 cm, τότε η ασθενής μπορεί να αντιμετωπίσει δυσπαρευνία (πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή).

Εσωτερικό Γυναικείο Αναπαραγωγικό Σύστημα

Το εσωτερικό γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα αποτελείται από τα εξής:

Κολεός (Κόλπος)

Ο κολεός (κόλπος) είναι ένας ινώδης μυϊκός σωλήνας που εκτείνεται από το αιδοίο έως τον τράχηλο της μήτρας, με λοξή κατεύθυνση, σχηματίζοντας μια γωνία περίπου 60 ° με την οριζόντια γραμμή. Το μέγεθος του κόλπου κυμαίνεται από 6 – 8 cm σε μήκος. Λόγω της κλίσης του, το οπίσθιο τοίχωμά του είναι μεγαλύτερο από το πρόσθιο. Μοιάζει περισσότερο με το σχήμα «Η» παρά με ένα στρογγυλό τούνελ. Εσωτερικά, στο πυελικό έδαφος, ο κόλπος τοποθετείται μπροστά από το ορθό και πίσω από την ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη.
Ανάμεσα στη σύνδεση του άνω άκρου του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας, σχηματίζει δύο θόλους: τον πρόσθιο και τον οπίσθιο.

Ο κόλπος λειτουργεί ως:

• Κανάλι για τη γέννα
• Έξοδος για τη ροή του αίματος της εμμήνου ρύσεως
• Κοιλότητα για τη σεξουαλική επαφή

Μήτρα

Η μήτρα είναι το κεντρικό όργανο της πυελικής ανατομίας των εσωτερικών γυναικείων γεννητικών οργάνων και το σχήμα της ομοιάζει με αυτό του αχλαδιού. Το κάτω άκρο της βρίσκεται στο επίπεδο της ισχιακής σπονδυλικής στήλης και υποστηρίζεται από τους μυς του πυελικού εδάφους και τους τραχηλικούς συνδέσμους. Είναι πολύ μυώδης και σχετικά ευκίνητη. Η επένδυση της κοιλότητας καλύπτεται από το ενδομήτριο το οποίο μπορεί να επηρεαστεί από μια ασθένεια που ονομάζεται ενδομητρίωση.

Ανατομικά, η μήτρα βρίσκεται μπροστά από το ορθό και πίσω από την ουροδόχο κύστη.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η μήτρα διατείνεται λόγω της ανάπτυξης του εμβρύου. Σε αυτή τη φάση, η μήτρα χωρίζεται ως εξής:

1. Τράχηλος της μήτρας
   Είναι το χαμηλότερο τμήμα της μήτρας το οποίο τη συνδέει με τον κόλπο.
2. Σώμα της μήτρας
   Αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της μήτρας μέσα στην οποία αναπτύσσεται το έμβρυο.
3. Ισθμός της μήτρας
   Είναι το άκρο της μήτρας το οποίο εκτείνεται μέχρι το πρόσθιο τοίχωμα του στομάχου. Στις γυναίκες μετά τον τοκετό, ο ισθμός μπορεί να ψηλαφηθεί στο σημείο ακριβώς κάτω από τον ομφαλό. Φυσιολογικά, το ύψος του θα πρέπει να μειώνεται κατά ένα δάκτυλο την ημέρα στη φάση της λοχείας, έως ότου δεν μπορεί πλέον να είναι ψηλαφητό.

Σάλπιγγες

Οι σάλπιγγες είναι δύο μικροί μυϊκοί σωλήνες σε σχήμα «J» οι οποίοι βρίσκονται στις δύο πλευρές της μήτρας. Εκτείνονται στην κοιλιακή κοιλότητα και έχουν μήκος περίπου 10 cm. Η κύρια λειτουργία τους είναι να μεταφέρουν το ωάριο στη μήτρα. Οι σάλπιγγες χωρίζονται σε τέσσερα τμήματα:

1. Μητριαίο: Είναι το σημείο εισόδου του ωαρίου στη σάλπιγγα όταν αυτό εξέρχεται από την ωοθήκη.
2. Κώδων: Άνοιγμα σε σχήμα χωνιού.
3. Λήκυθος: Το μεγαλύτερο τμήμα της σάλπιγγας, στο οποίο πραγματοποιείται η γονιμοποίηση του ωαρίου με το σπέρμα.
4. Ισθμός: Το πιο στενό τμήμα της σάλπιγγας, το οποίο συνδέει τη σάλπιγγα με το τοίχωμα της μήτρας.

Ωοθήκες

Οι ωοθήκες είναι δύο όργανα σε σχήμα αμυγδάλου και οι βασικές τους λειτουργίες αφορούν στην παραγωγή ωαρίων και γεννητικών ορμονών. Τοποθετούνται στη μήτρα μέσω συνδέσμων των ωοθηκών, καθώς και στον πλατύ σύνδεσμο της μήτρας μέσω ενός περιτοναϊκού συνδέσμου (mesovarium).